GİDEN GERİ DÖNMÜYOR, KÖYLER YAŞLILARA KALDI

Büyükşehir Yasası İle Mahalleye Dönüşen Köyler… (2)

 ÖNCEKİ yazımda mahalleye dönüştürülen köylerde yaşanan değişimlerden söz etmiştim.

Erzurum’da köy ve beldelerde vatandaşlarla yaptığım sohbetlerde konuyla ilgili memnuniyet ve yakınmalara yakından tanıklık ettim.

Bu yazımda değişimi ve dönüşümü bire bir yaşayan insanların görüşlerini aktararak, belki köyden kente hızlanarak artan göçün durmasına, tarımın daha iyi şartlar altında yapılmasına katkı sağlarım diye düşündüm.

Çoğunluğu çiftçilik yapan mahalle-köy sakinlerinin yapılan yasal düzenlemelere karşı görüşleri şöyle:

– Haftanın belirli günlerinde çöpler toplanıyor.

– Köy yolları daha düzgün ve kaliteli yapılıyor.

– İçme ve kullanma suyu problemleri asgariye indi.

– Altyapı denilen, yabancısı olduğumuz bir hizmet türüyle tanıştık.

Yakınılan konulara gelince;

– Belde ve köye ait taşınır-taşınmaz malların belediyelere geçmiş olması hoş karşılanmadı.

– Köylerde inşaatların yapım maliyetleri arttı.

 – Belde ve köylerin tüzel kişiliği kalktı.

– Gençlerin köyde yaşamak istememesi, tarımsal üretimin 50 yaş üzerindekilere bırakılmasına neden oldu.

– Çoğu çiftçi sadece geçimlik üretim yapar hale geldi.

– Sosyal güvenceleri olmadığı için evlenemeyen gençler köyde yaşamak istemiyor.

– Küçükbaş hayvancılık yok denecek kadar azaldı, hayvancılık darboğaza girdi.

– Köylerde yoğun geçim sıkıntısının varlığı…

– Araziler çok parçalı hale geldi.

– Üretimde verimlilik düştü, işletmelerin rekabet yetenekleri zayıfladı.

Genel olarak köylüler yasa sonrası belediye hizmetlerinden memnun kaldıklarını söylemekte, ancak tarımla ilgili konularda fazla katkı sağlanamadığını ifade ediyorlar.

Bütün bunlara rağmen görüşmelerde bulunduğum çiftçilerin bir kısmı köylerinin mahalleye dönüşmesinden memnun olduklarını bildirmişlerdir. Bu durumun en önemli nedeni ise yasa ön­cesi görmedikleri hizmeti ve ilgiyi yasa sonrasında görmeleridir.

Konuyla ilgili memnuniyetsizliklerini dile geti­renlerin ise genelde eski belde belediyesi statüsünde yaşayan mahalle sakinleridir. Bu da yasa öncesi var olan belediyelerinin kapanmış olmasına bağlanabilir.

Halen mahalleye dönüşen köylerde köy olgusu ise devam etmektedir.

Ancak daha önce yapılan imece usulü hizmetler tamamen durmuştur. Mahalle sakinleri her hizmeti belediyeden beklemektedir.

Köy yaşamındaki asıl gerçek, halkın tarımsal geliri varsa köylerde yaşamaktadır.  Kısaca çiftçiler, ancak tarımsal faaliyetler sürdüğü sürece köyde kalırlar.

Köylerde hayvancılık, tarımsal üretim küçük aile işletmelerinde yapılmaktadır. Söz konusu küçük aile işletmelerinin büyütülmesi ve geliştirilmesi için modeller aranmalıdır.

Modern insan yaşamı ve ileri teknolojili hayvancılık üretim tesisleri için geliştirilmesi gerekiyor.

Genellikle işletmelerin köy dışına taşınması istenmekte ise de burada başarı sağlanamamıştır.  Köylerde ahır, kümes vb yapıların birbirine bitişik yaşam alanı içinde bulunması koku, gürültü, görünüş kirliliği gibi nedenlerle, köyde komşular arasında huzursuzluklara yol açmaktadır.

Bunu önlemek için büyükşehir belediyeleri her bir köye veya birbirine yakın birkaç köye biyogaz tesisi kurması gerekir. Biyogaz üniteleri yapılamaz ise zaten tarımı terk eden küçük aile işletmeleri kırsaldan kentlere göç etmesini hızlandıracaktır.

Kalıcı çözüm ise Kırsal Dönüşüm Projelerini yapmak gerekir. Böylece köylere de kentlere götürülen modern hizmetlerin götürülmesi gerçekleşir.

Avrupa Birliğine girme sürecini sürdüren ülkemiz, tarım ve hayvancılıktaki üretim standartları, Avrupa Birliğine uygun standartlara hale getirmesi gerekir. Bu yapılamaz ise köylerden göç daha da hızlanacak, tarım toprakları atıl durumda kalacaktır.

Tarımsal üretimi artırmak, kente göçü önlemek için köylerin yaşanabilir ve üretebilir bir konuma getirilmesi gerekir.