DOĞRU VURGU NEDİR?
BÖLÜM : 9
VURGU NEDİR, DOĞRU VURGU NERELERDE YAPILMALIDIR ?
Güzel konuştuğunu iddia eden günümüz hatiplerinin, spikerlerin ve sunucuların en çok hata yaptığı konu, vurgudur.
Cümleler doğru vurgu ile anlamlı hale gelir.
Eğer vurguyu hakkı ile yapmazsanız anlam kaymaları olabilir.
Bu noktada okuyuculara çok iş düşmektedir.
Okuyucu bir metne sesiyle hayat verirken, yaptığı vurgu hataları sebebiyle, dinleyicilerin dikkatini metne yoğunlaştıramaz.
Bu nedenle okuduğu metin bir şaheser dahi olsa, sıradan bir hale gelir.
Vurgunun önemini ifade ettikten sonra, kısaca vurgu nedir açıklayalım.
Vurgu: Her kelimede bir hece üzerine ses baskısı yapılır. Buna vurgu denir.
Öne çıkan vurgu çeşitleri şunlardır:
Kelime vurgusu : Kelimede vurgu daima son hecededir.
Örneğin ; “Çalış” derken, vurgu (lış) dadır. “Çalışmak” denirse, bu sefer vurgu (mak) hecesine kayar.
Yer adlarında vurgu : Yer adlarında vurgu genelde ilk hecede olur.
Örneğin ; “Ankara” derken, vurgu “An” hecesindedir. “İzmir” derken de vurgu yine ilk hecede “İz”dedir.
Ünlemlerde vurgu : Ünlemlerde vurgu genelde ilk hecededir. Örneğin; Haydi derken vurgu “hay”dadır.
Destur derken vurgu “des”tedir.
Sayılarda vurgu : Sayılarda vurgu her zaman ilk rakamdadır. Eğer ikinci rakama vurgu yapılır ise yöresel ağız oluşur.
Örneğin; On sekiz derken vurgu “on”dadır.
Bin Dokuz Yüz Yirmi derken vurgu “bin”dedir.
Bağlaçlarda vurgu: Bağlaçlarda da vurgu genelde ilk hecede olur .
Örneğin; “Hatta” derken, vurgu “hat” dadır.
“Yalnız” derken ise, vurgu “yal” dadır.
KELİMELER : Sarmısak değil sarımsak. Şok oldum değil şoke oldum. Tedavi altına alındı değil, tedavi ye alındı.