ERZURUM DEPREM RİSKİ İLE KARŞI KARŞIYA!

KAHRAMANMARAŞ merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki iki deprem 10 ili vurdu. Binlerce bina yıkıldı, çok sayıda can kaybı yaşandı. Milletimizin başı sağ olsun. Deprem şehitlerinin mekânı cennet olsun. Yaralılara acil şifalar dilerim. Ulus olarak yasımız büyük, adeta sözün bittiği yerdeyiz.

Deprem, insanoğlunun dünya var olduğundan beri birlikte yaşamak durumunda kaldığı doğal bir olaydır. Depremler sonucunda binlerce insanın yaşamını yitirdiği, önemli ölçüde maddi zarar görüldüğü bilinmektedir.

Türkiye, yeryüzünün en aktif fay hatları üzerinde bulunan ve her zaman büyük deprem tehlikesi ve riskine maruz kalan bir ülkedir.

Günümüze kadar ülkemizde pek çok deprem olmuş, bu depremlerin önemli kısmı da can ve mal kayıplarına yol açmıştır.

Depremin zarar riskini azaltacak önlemler almak zorunda olduğumuz ortadadır.

Bugüne kadar deprem yönetmenlikleri çıkartılmış ancak bu yönetmeliklere maalesef uyulmamıştır.

Özellikle Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu Fay Hattı’nın kesişme noktası olan Erzurum’da yaşayan insanlar olarak yüksek deprem riski ile karşı karşıyayız.

AFAD’ın deprem haritaları da bu tehlikeyi açık seçik göstermektedir.

Son depremleri hatırlarsak eğer…

Erzurum ve Karsta 1983 yılının Ekim ayında yaşanan 6,8 şiddetindeki depremde Pasinler, Horasan ve Narman’a bağlı 44 köyün yerle bir olduğunu, bin 300 vatandaşın hayatını kaybettiğini ve 3 bin 351 konutun yıkıldığını unutmamamız gerekir.

2004 yılının Mart ayında meydana gelen Aşkale-Kandilli depremi, kırsalda 129 yerleşim birimini yerle bir etmiş, çok sayıda vatandaşın hayatını kaybetmesine yol açmıştır.

Depremlerin ortaya çıkardığı ağır ve acı bilançonun altında başarısız mühendislik hizmetlerinin geldiğini, yapı denetimlerinin yetersizliğini, kötü niyetli yüklenicilerin kullandıkları malzemelerin kalitesizliğinin yattığını belirtmek mümkündür.

Köylerde bulunan yapıların büyük bir bölümünün; mühendislik hizmetinden ve yetersiz teknolojiden yoksun şekilde, ilkel yöntemlerle, geleneklere göre yapıldığı ortadadır.

Depremlerden sonra, yeterli önlem alınamadığı için, önemli can ve mal kayıpları yaşanmaya devam etmekte, en çok da kırsal alanda ağır hasarlara neden olmaktadır.

İşin en üzen yanı; depremler sonrasında yapılan açıklamalar ve alınması önerilen önlemler, ne yazık ki, birkaç ay içerisinde unutulmaktadır.

Her deprem sonrası sıklıkla görülen acıların yaşanmaması için, kırsal alanda düzenlemeler yapılmalı, bu düzenlemeler sırasında insan konforu ve doğanın korunması mutlaka göz önünde tutulmalıdır.

Kırsal yerleşimlerdeki konut, hayvan barınakları ve diğer binaların büyük çoğunluğu yuvarlak taş, çamur harcı vb. malzeme kullanılarak yapılmıştır. Yapıların üzerinde yağıştan ve soğuktan korunmak için tonlarca ağırlığında toprak serilmiştir. Bu binalar, bırakın orta şiddeti depremi aralarında bir dozerin dolaşması sonucu oluşan titreşimle bile yıkılması olasıdır.

Köylerimiz ve diğer kırsal yerleşim birimlerimizdeki yapı stokunun büyük kısmı dayanıksız, sağlıksız, asgari insani ihtiyaçları karşılamaktan uzak haldedir.

Köylerdeki zayıf yapıların depreme dayanıklı hale getirilmesi kaçınılmazdır.

Bunun için, ilgili bakanlıklar, Toplu Konut İdaresi (TOKİ) ve üniversitelerin iş birliği ile ülke çapında, bölgelerin özelliklerine uygun örnek köy dönüşüm projeleri hazırlanmalıdır.

Kırsal Dönüşüm Projesi; geçim kaynakları önemli ölçüde daralmış, yaşam standartları düşük, sürekli göç veren ve devlet desteğine muhtaç kırsal yerleşim birimlerimizin yenilenmesi ve geliştirilmesi projesidir.

Bu tanımdan hareketle Erzurum’da, deprem yönünden riskli yerleşimler için kırsal dönüşüm (köysel dönüşüm) projesi hazırlanmalıdır.

Erzurum Büyükşehir Belediyesi’nin uyguladığı kentsel dönüşüm projesi ağına  kırsal dönüşüm projelerini de eklemeli, bu proje çerçevesinde köylerdeki yapılar; yörelerin kültür dokusuna uygun, sağlam ve kullanışlı şekilde yapılmalıdır.

Kısaca ifade etmek gerekirse; Erzurum’da kırsal dönüşüm projesi uygulamak şart hale gelmiştir.