ERZURUM’UN YAKIN TARİHİNİ ANLATTI

ATATÜRK Üniversitesi Ata Buz Müzesi Koordinatörlüğü tarafından düzenlenen ve giderek geleneksel hale gelen “Cuma Sohbetleri”nin bu haftaki konuğu İşadamı Sıtkı Yılmaz Kuşkay oldu.

Mühendis olmasına rağmen “Erzurum’un Yakın Tarihinin Bilinmeyenleri”ni bir tarihçi hassasiyetiyle anlatan Yılmaz Kuşkay, üç büyük nehrin doğduğu ve farklı coğrafyalara hayat verdiği Erzurum’un jeopolitik yönden önemine vurgu yaptı. Kuşkay, Lozan Antlaşması ile ilgili söylentilere de dikkat çektiği konuşmasında, “Önümüzdeki 2023 yılında bazı yasakların kalkacağı ve gerçeklerin ortaya döküleceği söyleniyor. Bende Lozan Antlaşması’nın hem Fransızca ve hem de İngilizce metinleri var. Hepsini inceledim. O metinlerde 2023’e kadar yayın yasağı konulduğuna dair hiçbir ibareye rastlamadım. Bu iddialar söylentiden başka birşey değildir” dedi.

TARİHİ GERÇEKLER ORTADA

Bir zamanlar Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası (ETSO) Başkanlığı yapan, uzunca bir süre de Almanya’nın Erzurum Fahri Konsolosluğu görevini yürüten Yılmaz Kuşkay, Doç. Dr. Önder Yağmur’un moderatörlüğünü yaptığı söyleşide, günümüzde yaşanılanları, Ukrayna-Rusya Savaşı’nı, doğurduğu sonuçları, Osmanlı-Rus Savaşları ile benzer yanlarını dile getirdiği sohbetinde, Ermeni yalanlarını çürütecek bilgi ve belgelerle tarihi gerçeklere dikkat çekti.

ERMENİLER HER ŞEYİ ABARTIR

Ermeniler’in her şeyi fazlasıyla abartan ve yalan söyleyen bir millet olduğuna işaret eden, “Bu nedenle söylediklerinin onda birini doğru kabul etmek gerekir” diyen Yılmaz Kuşkay, o yıllarda Erzurum’da Amerikalı misyonerlerin cirit attıklarını söyledi. Misyonerlerden kiminin tifüs salgınında hayatını kaybettiğini ifade eden Kuşkay, Rusya’da yaşanan Bolşevik İhtilali’ni Erzurum’un kurtuluşuna neden olan önemli bir gelişme olarak niteledi; bir de önemli bir iddiada bulundu, “Eğer o ihtilal olmasaydı, belki halen daha bizim buralar Rus işgali altında bulunuyor olabilirdi” dedi.

BİZDE DÜZGÜN KAYNAK YOK

Hayli ilgi gören söyleşide Erzurum’u işgal eden Ruslar geri çekilirken, ünlü general Paskeviç’in beraberinde 14 bin Ermeni ailesini Kafkasya’ya götürdüğünü hatırlatan Yılmaz Kuşkay,”O yıllar, İlber Ortaylı hocanın ifadesiyle çok sancılı yıllardı. Erzurum, o sancılı yılların tam merkezinde yer alan bir şehirdi. Ruslar’ın niyeti Doğu Anadolu’yu boşaltmaktı, ama yaşanan olaylar, bizim lehimize bir gelişme gösterdi. Osmanlı-Rus Savaşları’na yönelik bizde doğru düzgün kaynak yok. Ne varsa, ne biliyorsak dış kaynaklardan öğreniyoruz. Bunlar üzücü gerçekler” ifadesini kullandı.

ATATÜRK’E ŞÜKRAN BORÇLUYUZ

Ülkemizde, dolayısıyla bölgemizde yaşanan her olayın altında bir İngiliz parmağının varlığından bahseden, “Siyaseti onlardan daha iyi bilen ve beceren bir başka ülke bulamazsınız” diyen Kuşkay, bir de İran sözüne atıfta bulundu; İranlılar İngilizler için, ‘kımıldayan her yaprağın altında bir İngiliz bulursunuz!’ der. Bu son derece doğru bir tespittir” diye konuştu.

İngilizler ve Amerikalılar’ın hedeflerinin “ortak” olduğunu da vurgulayan Yılmaz Kuşkay, bir önemli tespitte daha bulundu, “İngiliz konsoloslarının koruması altında bölgede cirit atan Amerikalı misyonerlerin gücünü, Türk Halkı’nın Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün çevresinde toplanmasına yönelik adımlar atmaları kırmıştır. Öyle ki, Dr İfa Safleton adındaki bir misyoner, ‘Anadolu Mustafa Kemal’e umudunu bağladıktan sonra misyonerlik faaliyetleri bitmiştir’ diyor ve Türkiye’yi terk ediyorlar. Toplum olarak Atatürk’e ne kadar şükran duysak azdır” diyerek sözlerini noktaladı. erzhaber